Gaslighting, bir kişiyi gerçeklik algısından şüphe ettirecek şekilde sistematik olarak manipüle etme yöntemidir. Genellikle duygusal istismarın bir parçası olarak uygulanır. Terim, ilk kez 1938 yılında Patrick Hamilton tarafından yazılan Gas Light adlı tiyatro oyunundan türemiştir. Bu oyun, daha sonra 1940 ve 1944 yıllarında Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri'nde filme uyarlanmıştır. Oyun ve filmlerde, bir adamın eşinin akıl sağlığını sorgulamasına neden olacak davranışlarda bulunması konu edinilir.
Gaslighting, özellikle çift ilişkilerinde, aile içi iletişimde ve iş yerlerinde gözlemlenen bir psikolojik baskı biçimidir. Bu yöntemle hedef alınan kişi, kendi algısına, hafızasına ve duygularına olan güvenini yitirir. Fail, mağdurun söylediklerini inkâr eder, olanları çarpıtarak anlatır veya mağduru aşırı hassas olmakla suçlar.
Bu terim günümüzde sadece bireyler arası ilişkilerde değil; kurumlar, medya organları ya da otoriteler tarafından kitleleri yanıltmak amacıyla yapılan manipülasyonları tanımlamak için de kullanılmaktadır. 2022 yılında Merriam-Webster sözlüğü, gaslighting kelimesini yılın kelimesi olarak seçmiş ve tanımını genişletmiştir. 2025 itibarıyla özellikle sosyal medya platformlarında bu kavram, toksik ilişkilerle ilgili içeriklerde sıkça yer almaktadır.
neden bekliyorsun?
bu sözlük, duygu ve düşüncelerini özgürce paylaştığın bir platform, hislerini tercüme eden özgür bilgi kaynağıdır.
katkıda bulunmak istemez misin?