solana

Solana, yüksek işlem hızlarına ulaşmayı hedefleyen, decentralization (merkeziyetsizlik) ilkesini feda etmeden çalışan bir kripto hesaplama platformudur. "Proof of history" mekanizması da dahil olmak üzere bir dizi yeni yaklaşımı kullanarak bu hedefi gerçekleştirmeyi amaçlar.

Solana'nın yerel kripto parası SOL'dir ve işlem ücretleri ile staking için kullanılır. Ayrıca, sahiplerine gelecekteki güncellemelerde oy kullanma hakkı da verir.

2021 Ağustos'unda, Solana'nın akıllı sözleşme uyumlu Ethereum rakibi olan SOL'u destekleyen kripto paranın fiyatları, ayın başında 30 dolardan başlayıp üç hafta içinde 75 dolara kadar yükselerek dikkat çekti.

SOL, yaz aylarının en büyük kripto trendlerinden biri olan, Solana blockchain'inde başlatılan bir maymun temalı NFT koleksiyonu projesi olan Degenerate Ape Academy NFT'lerinden biri tarafından desteklendi. Ancak Solana tam olarak nedir?

Ethereum gibi Solana da hem bir kripto para hem de crypto uygulamalarını çalıştırmak için esnek bir platformdur. Temel inovasyonu hızdır ve bunu, "proof of history" adı verilen bir konsensüs mekanizması da dahil olmak üzere bir dizi yeni teknoloji aracılığıyla sağlar. Solana, saniyede yaklaşık 50.000 işlemi işleyebilir - Ethereum'un 15 veya daha azına kıyasla (şu anda devam eden ETH2 güncellemesi, Ethereum'u şu an olduğundan çok daha hızlı yapmayı amaçlamaktadır).

Solana o kadar hızlı olduğundan, sıkışıklık ve ücretler düşük kalır. Geliştiriciler, yüksek hızların ve düşük ücretlerin zamanla Solana'nın Visa gibi merkezi ödeme işlemcileriyle rekabet etmesine olanak tanıyacağını umuyorlar.

Solana'nın yerel kripto parası SOL'dür. İşlem ücretleri ödemek ve staking yapmak için kullanılır. SOL, Coinbase gibi borsalarda alınıp satılabilir.

Solana'yı benzersiz yapan nedir?
Bitcoin birkaç on yıl önce icat edildiğinde, dünyanın herhangi bir yerindeki yabancıların Visa veya PayPal gibi bir ödeme işlemcisi olmadan internet üzerinden finansal işlemler yapmasını nasıl mümkün kılacağı zor bir problemi çözmüştü.

Merkezi olmayan işlemleri mümkün kılan teknoloji - ve şimdi bildiğimiz tüm kripto para evrenini yaratan şey - bir blockchain adı verilen bir şeydir. Ancak blockchain'ler genellikle kredi kartı şirketlerinin kullandığı merkezi ağlara kıyasla önemli bir dezavantaja sahiptir: yavaşdırlar. Ağustos 2021 itibarıyla, Ethereum genellikle saniyede 15'ten az işlem işlerken, Visa'nın ağı için on binlerce işlem gerçekleştirir.

Solana, kripto ağlarını daha hızlı ve ölçeklenebilir hale getirmeyi amaçlayan bir dizi yeni kripto çözümünden biridir. "Proof of history" adı verilen yeni bir mekanizma dahil olmak üzere zekice teknolojiler demetini kullanır.

Proof of history nedir?
Bilmeniz muhtemel gibi, Bitcoin madencilik adı verilen bir konsensüs mekanizması kullanarak çalışan "proof of work" adı verilen bir mekanizma kullanır ve bu mekanizma madencileri işlemleri doğrulamak ve yeni BTC üretmek için kullanır. Cardano gibi birçok yeni kripto para, ağ katılımcılarının işlemleri doğrulamak ve yeni üretilen kripto ve ücretler kazanma şansı elde etmek için kendi kriptolarını "stake" (katılım) etmelerini sağlayan "proof of stake" adı verilen bir konsensüs mekanizması kullanır.

Her iki durumda da, ağdaki tüm bilgisayarların belirli gerçekler konusunda uzlaşmaya varması gerekmektedir - bu gerçeklerden biri de bir işlemin ne zaman gerçekleştiğidir. Solana, "proof of stake" ve "proof of history" adı verilen yeni bir mekanizmanın bir kombinasyonunu kullanır. Proof of history, tüm bilgisayarların bunun hakkında iletişim kurması ve anlaşmaya varması gerekmeksizin bir merkezi olmayan ağdaki bilgisayarlar arasındaki zamanı tutmanın bir yolunu sağlamak amacıyla tasarlanmıştır. İşleyiş şekli şu şekildedir:

Bitcoin ağındaki madenciler örneğin işlemleri zaman damgası ile atarlar ve bu işlemler daha sonra on dakikada bir onaylanan bloklara toplanır. Proof of history beyaz kağıdında, teknolojinin yaratıcısı, "bazıları Bitcoin'in Proof of Work algoritmasının en temel özelliğinin sistemin için merkezi olmayan bir saat işlevi görmesi olduğunu savunuyor" diyor.

Merkezi bir sistemde bu saat yoktur çünkü bilgisayarlar zaman damgalarının doğru olduğuna güvenebilir. Öte yandan proof of history, teknolojinin yaratıcısının ifadesiyle, "bir olayın belirli bir anda gerçekleştiğini kanıtlayan bir tarihsel kayıt oluşturur.

(bkz: Solana), (#sol) kamuya açık bir, açık kaynaklı ve merkezi olmayan bir blok zinciri platformudur. Bu platform, hem hisse ispatı (Proof of Stake - PoS) hem de geçmiş ispatı (Proof of History - PoH) kavramlarını birleştirerek çalışır. İçerisindeki yerel kripto para birimi SOL ile işlem görür ve bu para birimi, Solana ekosisteminin temelini oluşturur.

Solana, Ethereum gibi akıllı sözleşmeleri destekler ve bu sayede programlanabilir ve otomatikleştirilebilir sözleşmelerin çalışmasına olanak tanır. Ancak Solana'nın dikkat çeken özelliklerinden biri, işlemlerin hızlı bir şekilde gerçekleştirilebilmesidir. Platform, saniyede yaklaşık 50.000 işlem yapabilme kapasitesine sahiptir. Bu hızlı işlem yapma yeteneği, özellikle DeFi (Dezentralize Finans) uygulamaları ve büyük veri işleme projeleri için cazip kılar.

Solana'nın ölçeklenebilirlik konusundaki başarısı, Ethereum gibi büyük rakipleriyle rekabet edebilme potansiyelini artırır. Birçok kişi, Solana'nın DeFi için etkili bir platform olacağını düşünmektedir. Bloomberg gibi kaynaklar da Solana'yı Ethereum için potansiyel bir uzun vadeli rakip olarak değerlendirmektedir.

Tüm bu özellikler, Solana'nın kripto para dünyasında giderek daha fazla popülerlik kazanmasına neden olmuştur. Platform, işlem hızı, ölçeklenebilirlik ve etkileşim yeteneği ile dikkat çekerken, SOL tokeni de bu ekosistemin anahtar bir unsuru olarak ön plana çıkmaktadır.